فروشگاه‌های تمام‌اینترنتی یا دارک‌استور
مطالعه‌ای در «موسسۀ توزیع خواروبار» (Institute of Grocery Distribution) - یا IGD، شرکت مشاور متخصص در خرده‌فروشی مواد غذایی - افزایش قابل توجه تعداد خواربارفروشی‌های آنلاین را بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۳۰ نشان می‌دهد. پیش‌بینی می‌شود این بخش سالانه ۲۰.۴ درصد رشد کند و به ارزش کل تقریباً ۳۷۵میلیارد دلاری در جهان برسد.
در همین راستا، مدل فروش و ارسال جدیدی توسعه یافته است. دارک‌استورها پاسخ خرده‌فروشان و سوپرمارکت‌های آنلاین به روند جدید مصرف هستند.
دارک‌استور چیست؟
دارک‌استورها انبارهایی هستند که بر سفارش‌گردانی متمرکز شده‌اند و ظاهر فروشگاه فیزیکی را دارند؛ با این تفاوت که اپراتورها جایگزین مشتریان می‌شوند و فروش حضوری در آن‌ها جای خود را به ثبت سفارش آنلاین داده است.
بنابراین، دارک‌استورها که به‌عنوان سوپرمارکت‌های مجازی یا تمام‌اینترنتی هم شناخته می‌شوند، مراکز توزیع و پلتفرمهای سفارش‌گردانی ویژۀ کالاهای زودمصرف هستند که معمولاً در مجاورت مراکز اصلی تمرکز جمعیت در شهرها قرار دارند تا خدمات لجستیکی بهتری را به کسبوکارهای الکترونیکی ارائه دهند و کالا را به‌سرعت به دست مشتری نهایی برسانند.
پیش از این، سوپرمارکت‌های آنلاین برای آماده‌سازی سفارش‌ها و ارسال از دپوی فروشگاه فیزیکی و انبارهای خود استفاده می‌کردند، اما انتظار تحویل سریع و تغییر رفتار مصرف‌کننده آن‌ها را مجبور به تغییر و بازبینی ساختار لجستیکی خود کرده است. اگرچه شکل‌گیری دارک‌استورها از صنعت خواربارفروشی‌های آنلاین شروع شد، اما در حال گسترش به سایر حوزه‌های خرده‌فروشی - مثل پوشاک، آرایشی بهداشتی، دیجیتال و غذا - است.
دارک‌استورها چگونه کار می‌کنند؟
ویژگی اصلی این فضاها این است که شبیه سوپرمارکت‌های معمولی به نظر می‌رسند. حتی راهروها نیز به همان صورت راه‌اندازی شده‌اند، اما در داخل آن‌ها به‌جای مشتری، اپراتورها حضور و رفت‌و‌آمد دارند.
به‌محض دریافت سفارش آنلاین، درخواست برای اپراتورهای مستقر در دارک‌استور ارسال می‌شود که با یک تبلت و یک سبد خرید در انبار تردد می‌کنند. آن‌ها اقلام سفارش را برمی‌دارند و برای ارسال آماده و بسته‌بندی می‌کنند.
انبار توسط «سیستم مدیریت انبار» (WMS) اداره می‌شود که هوشمندانه، کارآمدترین مسیرها را به اپراتور پیشنهاد می‌کند.
دارک‌استورها چه مزایایی دارند؟
برخی مزایای دارک‌استور از این قرار است:
۱. ظرفیت بیشتر: دارک‌استورها ضمن حذف فضاهای پذیرش مشتری ظرفیت و امکان انتخاب فضای بیشتری را برای انجام عملیات سفارش‌گردانی و ارسال فراهم می‌کنند.
۲. استفاده از هر فضای خالی: نیازی نیست حتماً فضای چندهزار متری داشته باشید. دارک‌استورها در ظرفیت‌های مختلف از چند ده متر تا چند ده‌هزار متر امکان توسعه دارند و از هر فضای خالی در نزدیکی مراکز جمعیتی می‌توان استفاده کرد.
۳. کاهش هزینه‌های ارسال (Last mile delivery): بیش از نیمی از هزینۀ تمام‌شدۀ لجستیکی یک کالا در Last mile نهفته است. بنابراین، با نزدیک بودن به مشتری نهایی، این انبارها پاسخی مؤثر به کاهش هزینۀ لجستیکی هستند.
۴. کارآمدی: اپراتورها به‌واسطۀ دستورالعمل‌های WMS هدایت می‌شوند که مانع بروز خطا در فرآیند آماده‌سازی سفارش می‌شود و ظرفیت آماده‌سازی به‌ازای هر نفر ساعت را افزایش می‌دهد.
۵. عملیات بی‌وقفه: اگرچه شبیه فروشگاه یا سوپرمارکت به نظر می‌رسند، اما دارک‌استورها مشمول ساعات کاری نیستند و امکان ثبت سفارش در تمام ساعات شبانه‌روز را فراهم می‌کنند و با گزینه‌های ارسال مختلف، بهبود بهره‌وری سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهند.
۶. پاسخ به خرده‌فروشی چندکاناله: رشد تجارت آنلاین سوپرمارکت‌ها غیرقابل انکار است. حالا نه‌تنها خرید کالای با کیفیت مهم است، بلکه تجربۀ خرید کالا هم اهمیت دارد که لازمۀ آن مدیریت فرآیندی پیچیده از تأمین تا توزیع است. در مواجهه با سفارش‌هایی که از چندین کانال مختلف دریافت می‌شوند، مدیریت متمرکز زنجیره در دارک‌استورها یکی از بهترین راه‌حل‌ها برای بهینه‌سازی سفارش‌گردانی و مدیریت تجربۀ مشتری است.
۷. سرمایه‌گذاری ارزان‌تر: دیگر لازم نیست فروشگاه شما کنار خیابان اصلی یا درِ ورودی مرکز خرید گران‌قیمت باشد. با وجود دارک‌استورها هزینۀ تأسیس هر مترمربع به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. همین‌طور در نبود مشتری حضوری، هزینه و زمان مورد نیاز برای راه‌اندازی فروشگاه بسیار کمتر است.
جمع‌بندی
هما‌ن‌طور که می‌بینیم، این مزیت‌ها منجر به افزایش کیفیت خدمات و نهایتاً بهبود تجربۀ خرید مشتری نهایی می‌شود.
به همین دلیل، امروزه این مدل به سایر صنایع، فراتر از بخش خواربارفروشی آنلاین گسترش می‌یابد و پاسخ موثری به افزایش سهم سفارشات از صنعت خرده‌فروشی است. در آینده، دارک‌استورهای بیشتری در نقاط پرجمعیت و متقاضی خرید آنلاین در دنیا می‌بینیم و فرآیندهای سفارش‌گردانی به سمت خودکارسازی و بهینه شدن زنجیره تأمین برای عرضۀ کالاهای تازه و زودمصرف خواهد رفت.
برای راه‌اندازی فروشگاه آنلاین یا ایجاد دارک‌استور لازم نیست که برای مکان، نیروی انسانی و زیرساخت لجستیک هزینه کنید. ایفا نه رقیب شما، که به‌عنوان شریک و حامی لجستیکی، دارک‌استور شماست.
